2.1 Το λογισμικό του υπολογιστή

Λογισμικό (Software)

Τι ονομάζουμε Λογισμικό;

Λογισμικό (Software) ονομάζουμε όλα τα προγράμματα που χρησιμοποιεί ο υπολογιστής.

Τι περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα;

Τις εντολές που καθοδηγούν το υλικό του υπολογιστή να εκτελέσει τις εργασίες για τις οποίες σχεδιάστηκε.

Πως δημιουργείται το λογισμικό;

Το λογισμικό αναπτύσσεται χρησιμοποιώντας εντολές σε γλώσσες προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, που είναι πιο κοντά στη φυσική γλώσσα του ανθρώπου. Η μορφή αυτή των προγραμμάτων ονομάζεται πηγαίος κώδικας.

Τα προγράμματα αυτά στη συνέχεια μεταγλωττίζονται (μεταφράζονται) σε γλώσσα μηχανής, δηλαδή σε εντολές γραμμένες σε μορφή ακολουθιών bit που είναι άμεσα εκτελέσιμες από την KME.

Σε ποιες κατηγορίες χωρίζεται το Λογισμικό;

    Το λογισμικό χωρίζεται σε 2 κατηγορίες:

• Λογισμικό Συστήματος
• Λογισμικό Εφαρμογών

Τι δουλεία κάνει το Λογισμικό Συστήματος;

1. Διαχειρίζεται το υλικό του υπολογιστή,
2. παρέχει στοιχειώδη λειτουργικότητα προς τον χρήστη και
3. αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται και εκτελείται το Λογισμικό Εφαρμογών.

Ποια προγράμματα  ανήκουν στο Λογισμικό Συστήματος;

• το Λειτουργικό Σύστημα (Operating System - OS),
• 

  οδηγούς συσκευών (drivers),
• διαγνωστικά εργαλεία,
• το παραθυρικό σύστημα,
• βοηθητικά προγράμματα, και άλλα
  
  

Ποιος ο ρόλος του Λειτουργικού Συστήματος;

• Διαχειρίζεται και συντονίζει τις εργασίες  στον υπολογιστή,
• Κατανέμει τους  πόρους του υπολογιστή, όπως την μνήμη και την ΚΜΕ στα προγράμματα.
• Λειτουργεί ως ένα ενδιάμεσος μεταξύ λογισμικού και υλικού του υπολογιστή.

Ποια είναι τα μέρη του Λειτουργικού Συστήματος;

Ο πυρήνας του ΛΣ

1. Ο πυρήνας (kernel), είναι το πιο σημαντικό μέρος του ΛΣ, το οποίο αλληλεπιδρά στενά με το υλικό.
2. Ο φλοιός (shell), είναι μια εξειδικευμένη εφαρμογή που επιτρέπει την πρόσβαση του χρήστη στις υπηρεσίες του ΛΣ. Αποτελεί δηλαδή τον ενδιάμεσο μεταξύ χρήστη και ΛΣ.

Ποιες είναι οι κατηγορίες Λειτουργικών Συστημάτων;

• Πραγματικού-χρόνου (Real-time), που παρέχουν γρήγορη και προβλέψιμη απόκριση σε συγκεκριμένα γεγονότα.
• Πολλών-χρηστών (Multi-user), τα οποία εξασφαλίζουν ταυτόχρονη πρόσβαση σε πολλούς χρήστες στον ίδιο υπολογιστή.
• Πολύ-διεργασιακά (Multi-tasking), όπου ο χρήστης μπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα πολλά προγράμματα σε αντίθεση με τα Μονο-διεργασιακά (Single-tasking).
• Κατανεμημένα (Distributed). Ένα κατανεμημένο ΛΣ διαχειρίζεται μια ομάδα ανεξάρτητων, δικτυωμένων υπολογιστών, δημιουργώντας την αίσθηση στον χρήση ότι πρόκειται για έναν και μόνο υπολογιστή.
• Ενσωματωμένα (Embedded), τα οποία σχεδιάστηκαν για να λειτουργούν σε ενσωματωμένα υπολογιστικά συστήματα με περιορισμένους πόρους.

Δραστηριότητα 1

Για τον υπολογιστή του εργαστηρίου, καταγράψτε στην φόρμα εδώ τα εξής:

1. Την ακριβή έκδοση του λειτουργικού συστήματος,
2. Τα βασικά του υλικού του υπολογιστή σας (Επεξεργαστή, Μνήμη RAM)

Ποια προγράμματα ανήκουν στο λογισμικό εφαρμογών;

Κάθε χρήστης έχει διαφορετικές ανάγκες και χρειάζεται τον δικό του συνδυασμό προγραμμάτων, ώστε να μεταμορφώσει τον υπολογιστή του σε ένα εξειδικευμένο παραγωγικό εργαλείο. Όλα αυτά τα προγράμματα ανήκουν στην κατηγορία Λογισμικό Εφαρμογών.

Όμως ποιο λογισμικό να διαλέξω;

Οι ανάγκες των χρηστών οδήγησαν τους προγραμματιστές να δημιουργήσουν πλήθος προγραμμάτων που ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες. Έτσι, κάθε κατηγορία διαθέτει αρκετές εφαρμογές με παρόμοια χαρακτηριστικά. Για την επιλογή ενός προγράμματος, χρειάζεται σύγκριση των χαρακτηριστικών του, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους της άδειας χρήσης, με τα χαρακτηριστικά των άλλων διαθέσιμων προγραμμάτων της ίδιας κατηγορίας.

Βοηθητικά, μπορούμε να συμβουλευτούμε κάποια κριτική που θα βρούμε στον ειδικό τύπο (internet ή περιοδικά τεχνολογίας). Όμως, μπορούμε να αποκτήσουμε προσωπική άποψη, δοκιμάζοντας το πρόγραμμα, εφόσον μας προσφέρεται τέτοια επιλογή από τον δημιουργό του (έκδοση trial).

Είναι όλα τα προγράμματα κατάλληλα για τον υπολογιστή μου;

• Το λογισμικό εξαρτάται πάντα από τις δυνατότητες του υλικού του υπολογιστή που διαθέτουμε. Για τον λόγο αυτό, κάθε πρόγραμμα συνοδεύεται από τις ελάχιστες και τις προτεινόμενες απαιτήσεις του όσον αφορά στο υλικό (hardware), που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
• Σημαντικό είναι, επίσης, οι εφαρμογές που προμηθευόμαστε να είναι συμβατές με τη συγκεκριμένη έκδοση ΛΣ που χρησιμοποιούμε.

Ποιες είναι οι κυριότερες κατηγορίες λογισμικού εφαρμογών;

1. Προγράμματα ευρείας χρήσεως

• Οι φυλλομετρητές ή προγράμματα πλοήγησης στον Παγκόσμιο Ιστό (Microsoft Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome),
• Tα προγράμματα αναπαραγωγής πολυμέσων mediaplayers (Windows Media Player, VLC Player, Real Player),
• Oι εφαρμογές γραφείου - office suites (Microsoft Office, OpenOffice, LibreOffice) και
• Tα προγράμματα αντιμετώπισης κακόβουλου λογισμικού – antivirus (Kaspersky, AVG).

2. Ειδικευμένα Προγράμματα
• Επεξεργασία εικόνας, σχεδίου και βίντεο (Adobe PhotoShop, GIMP, Adobe Premiere, CorelDraw)
• Δημιουργία πολυμεσικών εφαρμογών (Adobe Flash, Synfi Studio).
• Επιτραπέζια τυπογραφία (Desktop Publishing – DTP)  (QuarkXPress και Scribus)
• Τεχνολογίες Υποβοηθούμενες από Υπολογιστή (CAD/CAM) (AutoCAD και το Archimedes)

Δραστηριότητα 2

Θέλετε να εγκαταστήσετε την τελευταία έκδοση της εφαρμογής Autocad (http://www.autodesk.com ) σε έναν υπολογιστή του εργαστηρίου σας. Το υλικό του υπολογιστή σας το επιτρέπει; Τεκμηριώστε την απάντησή σας.

Συμπληρώστε την αντίστοιχη φόρμα.

Βοήθεια. Όσους σας δυσκολεύει η χρήση της αγγλικής γλώσσας στην ιστοσελίδα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την υπηρεσία μετάφρασης της google (https://translate.google.gr/ )